راهنمای ساخت کارگاه نجاری خانگی

کارگاه نجاری خانگی فضایی است نیمه صنعتی که در مجاورت ناحیه‌ای مسکونی واقع می‌شود. به طور معمول فضای کارگاه‌های نجاری دارای سقف‌های بلند، پلان‌های باز و نور طبیعی زیاد است. این ویژگی‌ها به ندرت در کارگاه‌ نجاری خانگی به چشم می‌خورد. کارگاه های خانگی باید ویژگی‌های به خصوصی را داشته باشد تا بتواند بیشترین میزان بهره‌وری و کیفیت کار را برای شما به ارمغان بیاورد. در ادامه این ویژگی‌ها را بررسی می‌کنیم.

عوامل محیطی

اگر انبار، زیرزمین یا قسمتی از فضای پارکینگ‌ را به کارگاه نجاری خانگی خود اختصاص داده‌اید باید توجه نمایید که طبقات پایین‌تر و به طور مشخص فضاهای ذکر شده، جذب رطوبت بالایی دارند. رطوبت و تغییر دما، عواملی هستند که می‌توانند الوارهای چوب را از بین برده و یا از کیفیت آن بکاهند. به همین جهت فضای اختصاص داده شده به کارگاه نجاری خانگی می‌بایست از حیث رطوبت نیز به درستی عایق‌بندی شود تا از کیفیت الوارهای چوبی کاسته نشده و همچنین قسمت‌های فلزی ابزار، لوازم و ماشین‌آلات نیز دچار خوردگی و یا زنگ‌زدگی نشود.

مهم‌ترین وسایل کارگاه نجاری خانگی چیست؟

همان طور که ذکر شد، طیف ابزارها، دستگاه‌ها و ماشین‌آلات و وسایل کارگاه نجاری خانگی مربوط به صنعت چوب بسیار گسترده است. به دلیل تخصصی‌تر شدن شاخه‌های مختلف این صنعت، دستگاه‌های مربوطه نیز تخصصی‌تر و حرفه‌ای‌تر و به طبع آن گران‌تر شده‌اند. برای راه‌ اندازی کارگاه نجاری خانگی قطعا به تمامی دستگاه‌ها و ابزار نیاز نخواهید داشت.

ابتدا باید نوع کار خود را مشخص کنید. در واقع شاخه‌ای از نجاری را که در آن قصد دارید به فعالیت بپردازید از ساخت میز، صندلی و مبلمان گرفته تا ساخت ادوات موسیقی نشان‌دهنده نوع دستگاه مورد نیاز شما خواهد بود. اما به عنوان یک اصل کلی برای کارگاه‌های نجاری خانگی، خرید و استفاده از ماشین‌ آلات سنگین به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. ماشین‌ آلات سنگین به علت قیمت‌‌های بعضا بسیار بالا برای یک کارگاه نجاری خانگی به هیچ عنوان توجیه اقتصادی نخواهند داشت.

از آن گذشته، این ماشین‌ آلات گران قیمت، فضای زیادی را اشغال نموده، به سختی قابل جابجایی بوده و همچنین در حین کار سر و صدای بسیار زیادی را تولید می‌کنند که برای کار در یک منطقه مسکونی به هیچ وجه مناسب نیستند. در حقیقت این قبیل ماشین‌آلات کاملا برای فضاهای صنعتی و کارگاه‌های نجاری با هدف تولید انبوه طراحی و ساخته شده‌‌اند. در نتیجه استفاده از دستگاه‌های برقی پرتابل برای یک کارگاه نجاری کوچک خانگی مقرون به صرفه‌تر است. اما چه دستگاه‌‌هایی در ساخت و راه‌ اندازی یک کارگاه نجاری کاربردهای بیشتری داشته و اولویت دارند؟ در اینجا به چندین مورد از دستگاه‌ها و ابزار پرکاربرد در یک کارگاه نجاری خانگی اشاره می‌شود.

انواع اره

نخستین مرحله از پرداخت چوب و ساخت مصنوعات چوبی فرآیند برش‌کاری است. فرآیند برش‌کاری یا به روش دستی و یا به وسیله انواع اره برقی انجام می‌گیرد. اره‌‌های دستی در ابعاد و اندازه‌‌های مختلفی وجود دارند. برای کارگاه خود لازم است حداقل دو اره دستی داشته باشید؛ یکی با دندانه‌‌های ریز و برای برش‌های بسیار دقیق و ظریف و دیگری با دندانه‌های درشت‌ تر.

اره‌‌های برقی طیف وسیع‌تری از ابزار از جمله  اره فلکه، اره زنجیری، اره دیسکی، اره میزی، اره فارسی‌بر، اره عمود‌بر و … را شامل می شوند. چرا که با اره میزی می‌توان برش‌های راسته (برش‌های طولی و برش‌های عرضی) را انجام داده و برش‌های زاویه‌دار و کج (فارسی) را نیز اجرا نمود.

انواع رنده

در کارگاه‌های نجاری، رنده‌ها نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. این ابزارهای کاربردی به نجاران امکان می‌دهند تا سطوح چوبی را به صورت صاف و یکنواخت آماده‌سازی کنند. همه رنده‌ها یکسان نیستند و هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. یکی از پرکاربردترین انواع رنده‌ها، رنده دستی است. این رنده‌ها در انواع و اندازه‌های مختلف موجود بوده و به نجاران اجازه می‌دهند تا با دقت و کنترل بیشتری روی سطوح چوبی کار کنند. رنده‌های دستی می‌توانند برای صاف کردن و فرم دادن به سطوح قطعات چوبی استفاده شوند. علاوه بر رنده‌های دستی، رنده‌های برقی نیز در کارگاه‌های نجاری کاربرد فراوانی دارند. این دسته از رنده‌ها با قدرت موتور خود امکان باربرداری سریع‌تر و یکنواخت‌تر از روی سطوح چوبی را فراهم می‌کنند.

در کنار رنده‌های دستی و برقی، رنده گندگی یکی دیگر از ابزارهای کلیدی در کارگاه‌های نجاری است. رنده گندگی به نجاران کمک می‌کند تا ضخامت چوب را به اندازه مدنظر خود درآورند. این امر به خصوص در مرحله آماده سازی برای چسباندن و ساخت قطعات بزرگ‌تر بسیار ضروری است. رنده گندگی معمولاً دارای تیغه‌های بلند و عریض‌تری نسبت به رنده‌های دستی است و امکان صاف کردن سطوح بزرگ‌تر را فراهم می‌آورد.

همچنین، دستگاه کف رنده  یک ابزار بسیار مهم دیگر در کارگاه‌های نجاری است. این دستگاه با عبور دادن چوب از میان تیغه‌های چرخان خود، سطح آن را به صورت یکنواخت و صاف می‌کند. دستگاه کف رنده قادر است ضخامت چوب را به دقت تنظیم و یکسان کند، امری که برای ساخت قطعات چوبی دقیق و منطبق بسیار حائز اهمیت است.

در مجموع، ترکیب رنده‌های دستی، رنده گندگی و دستگاه کف رنده در یک کارگاه نجاری مجهز، به نجاران کمک می‌کند تا سطوح چوبی را با دقت و کیفیت بالا آماده سازی کنند و محصولات نهایی خود را به بهترین شکل ممکن تولید نمایند.

دریل برقی

اتصال دوبل یکی از پرکاربردترین اتصالات در میان اتصالات قطعات چوبی است. برای اجرای این اتصالات و استفاده از سوراخ زن برای سوراخ کاری آن به دریل الکتریکی نیاز است. علاوه بر عملیات سوراخ‌کاری در چوب، دریل الکتریکی کاربردهای دیگری نیز دارد؛ با تعویض سری‌های آن می‌توان در باز و بسته نمودن پیچ‌ ها و یا سمباده‌ کاری نیز استفاده کرد. امروزه دریل‌‌های شارژی با توجه به قابلیت جابجایی آن به هر نقطه از کارگاه بدون نیاز به برق کاربرد بیشتری نیز پیدا کرده‌اند. البته در گذشته برای سوراخ‌کاری از دریل‌های دستی استفاده می‌شد که به دلیل صرف انرژی بسیار زیاد برای سوراخ‌کاری امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اور فرز نجاری

اور فرز دستگاهی بسیار با ارزش در یک کارگاه نجاری به حساب می‌آید. از این دستگاه استفاده‌های متنوعی می‌شود. از سوراخ‌‌کاری گرفته تا ابزار زنی لبه‌های قطعات چوب را می توان با استفاده از اورفرز انجام داد. در واقع کاربردهای متنوع و وسیع این دستگاه به واسطه بهره‌مندی آن از تیغه‌های بسیار متنوع و مختلف موجود در بازار است.

ابزار بادی

کمپرسور هوا به تنهایی کاربرد چندانی در نجاری نداشته و شاید بتوان گفت برای پاک کردن وسایل از گرد و خاک حاصل از کار با چوب جز وسایل نجاری خانگی قرار می‌گیرند. اما لوازم جانبی مربوط به کمپرسور باد هستند که به آن قابلیت‌های متنوعی را می‌بخشند. از میخ‌ کوب و منگنه‌ کوب در کنار کمپرسور هوا برای اتصال قطعات چوب استفاده می‌شود. همچنین با بستن یک پیستوله در انتهای شلنگ کمپرسور هوا می‌توان از آن در پاشش رنگ بر روی قطعه کار استفاده کرد.

پیچ‌ دستی

یکی از ابزارهای دستی بسیار پرکاربرد در یک کارگاه نجاری، گیره و پیچ‌ دستی است. برای پرس سرد و بستن قطعات چوبی پس از چسب‌ کاری از پیچ‌دستی استفاده می‌شود. البته لازم به ذکر است که طیف بسیار گسترده‌ای از گیره‌ها در بازار موجود است و هر یک به طور تخصصی برای کاربردی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسته به نوع شاخه‌ای از نجاری که در کارگاه خانگی خود به آن می‌پردازید، گیره مخصوصی را نیاز خواهید داشت و می‌بایست آن را تهیه کنید. گیره‌های F شکل از کاربرد و عمومیت بیشتری در میان شاخه‌های مختلف نجاری برخوردارند.

مغار

مغارها برای کنده‌کاری روی سطوح چوب مورد استفاده قرار می‌گیرند. مغارها نیز در انواع و اقسام گوناگونی در بازار موجود هستند. برای عموم کارهای نجاری مغارهای صاف کاربرد بیشتری دارند. مغارهای گرد بیشتر برای منبت‌کاری و مجسمه‌سازی کاربرد دارند.

چکش

در بین انواع مختلف چکش‌ها از چکش‌های فلزی برای میخ‌کوبی و از چکش‌های چوبی و لاستیکی برای کنده‌کاری به کمک مغار استفاده می‌شود. دسته چکش‌ها به سبب دوام و مقاومت بیشتر و همچنین وزن کمتر معمولا از جنس چوب ساخته می‌شود.

خط کش تیره دار

خط کش تیره دار یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در کارگاه‌های نجاری است. این خط کش ویژه به نجاران کمک می‌کند تا اندازه‌گیری‌های دقیق را انجام داده و طراحی‌های خود را با دقت بالا پیاده‌سازی کنند. خط کش تیره دار معمولاً از جنس فلز محکم و باکیفیت ساخته شده است تا از خم شدن و تغییر شکل در برابر فشار و ضربه در امان بماند. ویژگی منحصربه‌فرد خط کش تیره دار، تقسیم‌بندی‌های دقیقی است که روی آن حک شده است. وجود این تیره‌ها کمک می‌کند تا نجاران بتوانند اندازه های مورد نظر را بر روی قطعه کار با دقت بالا اندازه گیری و نشانه گذاری کنند.

جعبه ابزار

یک جعبه ابزار کامل عصای دست هر نجاری خواهد بود. برای کارگاه نجاری خانگی خود حتما جعبه ابزاری شامل متر، کولیس، تراز، گونیا، انبردست، پیچ‌گوشتی چهار سو و دو سو در اندازه‌های مختلف، خط کش، کاتر، میخ‌کش، سوراخ‌کن، سنباده و مداد تدارک ببینید.

لازم به ذکر است که جدا از تمامی ابزار و دستگاه‌های نام برده، می‌بایست حتما مجموعه‌ای از وسایل و لوازم ایمنی شامل عینک ایمنی، دستکش، محافظ گوش و کفش و لباس کارگاهی تهیه نمایید.

راه‌ اندازی کارگاه سیار نجاری

برای راه‌ اندازی کارگاه نجاری سیار، به دستگاه‌های قابل حمل نیاز خواهید داشت. در واقع لوازم و ابزارها لازم است تا حد ممکن دارای ابعاد کوچک‌تر و وزن کم‌تر باشند تا قابلیت حمل ساده‌تری را نیز داشته باشند. در یک کارگاه سیار از ماشین‌ آلات و دستگاه‌‌های ثابت مانند کف رنده و گندگی و یا میز برش نمی‌توانید استفاده کنید و به جای آن باید از رنده دستی و یا رنده برقی و همچنین اره دیسکی به همراه اره عمودبر استفاده نمایید. به طور کلی می‌توان گفت در یک کارگاه نجاری سیار استفاده از ابزارهای دستی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و در نتیجه تجربه و مهارت به عنوان یک مزیت شناخته خواهد شد.

سوالات متداول

چه ابزار و تجهیزاتی برای یک کارگاه نجاری خانگی ضروری هستند؟

اره‌های مختلف، رنده‌های دستی و برقی، دریل، اورفرز، گیره‌ها، مغارها، چکش‌ها و سایر ابزار دستی پایه از ضروریات یک کارگاه نجاری خانگی هستند.

چگونه می‌توان مشکل سر و صدای کارگاه نجاری در محیط خانگی را حل کرد؟

انتخاب مکان مناسب با عایق صوتی لازم و دور از محل زندگی می‌تواند این مشکل را تا حد زیادی برطرف کند. فضاهایی مانند زیرزمین یا پارکینگ گزینه‌های مناسبی هستند.

رعایت چه نکات ایمنی در کارگاه نجاری خانگی ضروری است؟

استفاده از لوازم ایمنی مانند عینک محافظ، دستکش، گوشی محافظ، کفش و لباس کارگاهی برای محافظت از آسیب‌های احتمالی لازم است.

آیا راه‌ اندازی یک کارگاه نجاری سیار هم امکان‌پذیر است؟

بله، راه‌ اندازی کارگاه نجاری سیار با استفاده از ابزارهای دستی و ماشین‌آلات قابل حمل امکان‌پذیر است، اما نیازمند مهارت و تجربه بیشتری است.

منبع : Axminster Tools  ترجمه نوین چوب